Video Sinh Học Lớp 12 - Nhiễm sắc thể và đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể - HocHay
Sinh Học Lớp 12 - Nhiễm sắc thể và đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể
Hình thái và cấu trúc nhiễm sắc thể
Hình thái nhiễm sắc thể
Ở vi khuẩn: NST chỉ là phân tử ADN trần, có dạng vòng, không liên kết với protein
Ở virus: NST cũng là ADN trần, 1 số khác NST là ARN
Ở sinh vật nhân chuẩn:
- Mỗi NST gồm 2 cromatit gắn nhau ở tâm động
- Trong tế bào sinh dưỡng (tế bào xôma) mỗi NST có 1 cặp giống nhau về hình thái được gọi là cặp NST tương đồng
Cấu trúc của nhiễm sắc thể
- Ở SV nhân sơ: NST là phân tử ADN kép, vòng không liên kết với protein histôn
- Ở SV nhân thực:
Cấu trúc hiển vi
NST gồm 2 cromatit dính nhau qua tâm động (eo thứ nhất), một số NST còn có eo thứ hai (nơi tổng hợp rARN). NST có các dạng hình que, hình hạt, hình chữ V... đường kính 0,2 – 2 mm, dài 0,2 – 50 mm.
Cấu trúc của NST. (1) Chromatid. (2) Tâm động - nơi 2 chromatid dính vào nhau, là nơi để NST trượt trên thoi vô sắc trong quá trình nguyên nhân và giảm phâm. (3) Cánh ngắn. (4) Cánh dài
Mỗi loài có một bộ NST đặc trưng (về số lượng, hình thái, cấu trúc)
Cấu trúc siêu hiển vi
NST được cấu tạo từ ADN và protein (histôn và phi histôn)
(ADN + protein) → Nucleoxom (8 phân tử protein histôn được quấn quanh bởi một đoạn phân tử ADN dài khoảng 146 cặp nucleotit, quấn 1 ¾ vòng) → Sợi cơ bản (khoảng 11 nm) → Sợi nhiễm sắc (25 – 30 nm) → Ống siêu xoắn (300 nm) → Crômatit (700 nm) → NST
Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể
Khái niệm đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể
Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc của NST, dạng đột biến này làm sắp xếp lại trình tự các gen và thay đổi hình dạng, cấu trúc của NST
Nguyên nhân đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể
Do các tác nhân vật lí như tia phóng xạ, hóa chất độc hại như thuốc trừ sâu, diệt cỏ, do virus... hoặc do sự biến đổi sinh lí nội bào
Các dạng đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể
Các dạng đột biến | Khái niệm | Hậu quả |
Mất đoạn | Là mất đi 1 đoạn nào đó trên NST | Mất đoạn thường gây chết hay giảm sức sống |
Đảo đoạn | Là 1 đoạn NST đứt ra rồi đảo ngược 1800 và nối lại làm thay đổi trình tự phân bố các gen trên đó | Đảo đoạn có thể chứa hoặc không chứa tâm động. ĐB đảo đoạn thường ít ảnh hưởng đến sức sống do vật liệu di truyền không bị mất |
Lặp đoạn | Là 1 đoạn NST có thể lặp lại 1 hay nhiều lần, làm tăng số lượng gen trên đó | Nhìn chung lặp đoạn không gây hậu quả nặng nề như mất đoạn |
Chuyển đoạn | Là sự trao đổi đoạn giữa các NST không tương đồng, một số gen trong nhóm liên kết này chuyển sang nhóm liên kết khác | Chuyển đoạn lớn thường gây chết hay mất khả năng sinh sản. Đôi khi chuyển đoạn là cơ chế để hình thành loài mới tức thì |
Ý nghĩa của đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể
Đối với tiến hoá
Cấu trúc lại hệ gen được cách li sinh sản, một trong nhưng con đường hình thành loài mới
Đối với chọn giống
Sự tổ hợp lại các gen trên NST tạo ra giống mới
Bài tập nhiễm sắc thể và đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể
Trắc nghiệm
Câu 1: Phân tử ADN liên kết với prôtêin mà chủ yếu là histon đã tạo nên cấu trúc đặc hiệu, cấu trúc này không thể phát hiện ở tế bào
A. Tảo lục
B. Vi khuẩn
C. Ruồi giấm
D. Sinh vật nhân thực
Câu 2: Mức xoắn 3 trong cấu trúc siêu hiển vi của nhiễm sắc thể ở sinh vật nhân thực gọi là
A. Nucleoxom
B. Sợi nhiễm sắc
C. Sợi siêu xoắn
D. Sợi cơ bản
Câu 3: Dạng đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể có vai trò quan trọng trong quá trình hình thành loài mới là
A. Lặp đoạn
B. Mất đoạn
C. Đảo đoạn
D. Chuyển đoạn
Câu 4: Cơ chế phát sinh đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể là do tác nhân gây đột biến
A. Làm đứt gãy NST, rối loạn nhân đôi NST, trao đổi chéo không đều giữa các crômatít
B. Làm đứt gãy NST, làm ảnh hưởng tới quá trình tự nhân đôi ADN
C. Tiếp hợp hoặc trao đổi chéo không đều giữa các crômatít
D. Làm đứt gãy nhiễm sắc thể dẫn đến rối loạn trao đổi chéo
Câu 5: Một NST có trình tự các gen như sau ABCDEFG•HI. Do rối loạn trong giảm phân đã tạo ra 1 giao tử có NST trên với trình tự các gen là ABCDEH•GFI. Có thể kết luận, trong giảm phân đã xảy ra đột biến:
A. Chuyển đoạn trên NST nhưng không làm thay đổi hình dạng NST
B. Đảo đoạn chứa tâm động và làm thay đổi hình dạng nhiễm sắc thể
C. Chuyển đoạn trên NST và làm thay đổi hình dạng nhiễm sắc thể
D. Đảo đoạn nhưng không làm thay đổi hình dạng nhiễm sắc thể
Đáp án
1. B
2. C
3. D
4. A
5. B
#sinhhoc12 #sinhhoclop12 #lythuyetsinhhoc12 #lythuyetsinhhoclop12 #tracnghiemsinhhoc12 #sinhhocnanghoc12 #onthisinhhoc #hochay
Sinh Học lớp 12 - Chương 1 - Bài 5: Nhiễm sắc thể và đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể - Học Hay
{total_items} bình luận-
{item.mid}
{item.name}
{item.description}
Trả lời
{item.time}